Zaburzenia ze spektrum autyzmu — garść przydatnych informacji

W najnowszej klasyfikacji medycznej (ICD-11) nie znajdziemy jednostek chorobowych takich, jak autyzm, zespół Aspergera czy całościowe zaburzenia rozwoju. Pojawiają się natomiast „zaburzenia ze spektrum autyzmu”. W artykule chcę Wam trochę przybliżyć, czym one są, jak funkcjonują osoby dotknięte tym zaburzeniem, co jest dla nich charakterystyczne.

Zaburzenia ze spektrum autyzmu a upośledzenie umysłowe i kompetencje językowe.

Wiele osób zastanawia się, w jakim wieku diagnozuje się zaburzenia ze spektrum autyzmu. I jakie zachowania mogą być niepokojące u maluchów. Zanim do tego przejdziemy, zobaczmy, co w grupie tych zaburzeń się znajduje:

Zaburzenia ze spektrum autyzmu zróżnicowane są pod kątem występowania upośledzenia umysłowego oraz występowania upośledzenia języka funkcjonalnego. Oznacza to, że zaburzenie ze spektrum autyzmu nie jest równoznaczne (w każdym przypadku) z niepełnosprawnością intelektualną czy brakiem zdolności językowych.

Dwie cechy charakterystyczne dla zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Wróćmy do kryteriów diagnostycznych, czyli po czym poznać zaburzenia ze spektrum autyzmu. Kryteria diagnostyczne skupiają się wokół dwóch głównych grup objawów.

Relacje z innymi ludźmi

Zaburzenie ze spektrum autyzmu charakteryzuje się przede wszystkim trudnościami w relacjach z innymi ludźmi. Dziecko nie potrafi zainicjować ani podtrzymać kontaktu z drugą osobą, ma też trudności w komunikacji.

Zachowania, zainteresowania, czynności

Druga kategoria objawów dotyczy zachowań, zainteresowań i czynności – są one ograniczone, powtarzalne, nieelastyczne, wyraźnie nietypowe lub nadmierne dla osoby w danym wieku i kontekście kulturowym (na przykład nadmierna fascynacja pociągami, zapamiętanie całego rozkładu jazdy lub specyficznych oznaczeń wagonów, może być niepokojące).

Diagnoza

Już we wczesnym dzieciństwie może wystąpić zaburzenie ze spektrum autyzmu, ale objawy mogą pojawić się w pełni dopiero później, kiedy wymagania społeczne będą wyższe niż możliwości dziecka. Czyli kiedy będziemy więcej wymagać od dziecka, a relacje staną się bardziej złożone i wymagające większego zaangażowania i wysiłku. Co istotne, te wszystkie deficyty, o których pisałam wcześniej, w znaczący sposób utrudniają życie w wielu sferach: osobistej, rodzinnej, społecznej, edukacyjnej, a później też zawodowej. Dodatkowo te trudności społeczne i sztywność zachowań jest niejako cechą charakterystyczną danej osoby, dominuje w zachowaniu.

Więcej o diagnozie, kryteriach diagnostycznych przeczytasz w kolejnym artykule.