Dziecięca depresja — czy jest taka sama jak u dorosłych?

Mogłoby się wydawać, że dzieciństwo to beztroski czas zabawy i radości. Dziecięca depresja to dla wielu z nas oksymoron. Niestety badania pokazują, że na depresję choruje około 1% przedszkolaków i 2% dzieci w wieku szkolnym (od szóstego do dwunastego roku życia).

Umów się na spotkanie

Każdy jest czasem smutny

Depresja jest lekko „wyświechtanym” pojęciem. Mylona jest z gorszym nastrojem, słabszym dniem. Muszę podkreślić, że depresja jest chorobą. Tak jak cukrzyca czy nowotwór. Dziecięca depresja nie jest wymysłem malucha, próbą zwrócenia na siebie uwagi czy użalaniem się nad sobą. Jest to choroba, która powoduje cierpienie i ma widoczny wpływ na funkcjonowanie w wielu sferach życia.

Pierwsze symptomy

Mówiąc o dziecięcej depresji, czy w ogóle depresji, pierwsze, co przychodzi na myśl, to obniżenie nastroju, smutek, płaczliwość. Dalej – spadek energii, utrata zainteresowań, bierność, apatia. Wycofanie z relacji z innymi ludźmi, zamknięcie się w sobie, niechęć do rozmowy. Mało kto z depresją łączy drażliwość, poirytowanie czy złość.

Skrada się po cichu

Często bardzo ciężko jest zauważyć dziecięcą depresję, bo przychodzi niezauważona. Sama diagnoza depresji u dzieci jest trudna i skomplikowana. A im młodsze dziecko, tym jest trudniej. Co prawda w klasyfikacjach medycznych nie ma odrębnych kryteriów diagnostycznych dla dzieci, więc depresję u maluchów diagnozuje się na podstawie wytycznych dotyczących dorosłych. Poza tym każda depresja jest inna.

Dziecięca depresja — diagnoza

Mimo wymienionych trudności diagnostycznych można wyszczególnić charakterystyczne objawy tej choroby.

Dziecko codziennie, przez większość dnia, od co najmniej dwóch tygodni, ma obniżony nastrój.

Przestaje interesować się tym, co do tej pory sprawiało mu frajdę. Nie cieszy się z tego, co dotychczas sprawiało mu przyjemność.

Pojawiają się zmiany, jeśli chodzi o apetyt i wagę. Maluch zaczyna jeść dużo więcej niż zwykle lub traci apetyt nawet na swoje ulubione dania.

Zmiany dotykają również sen (dziecko może mieć problemy z zasypianiem, wybudzaniem się w nocy lub w drugą stronę – może być nadmiernie senne).

U malucha występują też zmiany w zakresie jego aktywności – dziecko albo robi się bardzo ruchliwe i pobudzone, albo apatyczne i wycofane. Pojawia się zmęczenie i utrata energii.

Obniża się też poczucie własnej wartości. Pojawia się nadmierne poczucie winy oraz problemy z koncentracją i podejmowaniem decyzji.

Dziecko często myśli o śmierci, ma myśli samobójcze, a nawet podejmuje próby samobójcze lub robi plan popełnienia samobójstwa. Policja podała, że w 2019 roku próby samobójcze podjęło czterdzieścioro sześcioro dzieci w wieku od siedmiu do dwunastu lat, a czwórka z nich odebrała sobie życie.

Na pierwszym planie

Przytoczone powyżej kryteria diagnostyczne odnoszą się również do depresji u osób dorosłych. No dobrze, ale co charakteryzuje dziecięcą depresję? Przede wszystkim drażliwość, pod którą kryje się obniżony nastrój. Dziecko może nie kontrolować swoich wybuchów złości, a swój żal okazuje poprzez płacz, krzyk i wrogość. Kolejna rzecz, to objawy somatyczne, czyli te pochodzące z ciała, na przykład bóle brzucha, bóle głowy, szybkie i mocne bicie serca, biegunka, moczenie nocne, duszności. U przedszkolaków może wystąpić też regres rozwojowy, czyli dziecko niejako traci nabyte już umiejętności, na przykład przestaje mówić. U dzieci z depresją współwystępuje lęk – dzieci martwą się o siebie, najbliższych, przyszłość, narasta w nich poczucie winy. Brakuje im motywacji do nauki, nie są w stanie odrabiać zadań domowych. Potęgować to może trudność z koncentracją uwagi, zapamiętywaniem i zmęczenie nauką. Zdarza się też, że nie chcą chodzić do szkoły. Boją się wychodzić z domu, unikają spotkań z innymi dziećmi. Może to doprowadzić z czasem do uzależnienia od komórki czy komputera. Jeśli wirtualny świat jest jedynym „wytchnieniem” dziecka z depresją, to sprawa robi się jeszcze bardziej skomplikowana.

Nie tylko smutek

Dziecięca depresja wpływa na jakość życia małego człowieka w wielu aspektach. Jak mogłaś zobaczyć, depresja nie jest tożsama wyłącznie ze smutkiem. To szereg objawów, które niekiedy na pierwszy rzut oka nie kojarzą się z zaburzeniami nastroju.

Dzieci zależą od nas, dorosłych, i to nasz obowiązek, żeby być wyczulonym i uważnym na wszelkie niepokojące zmiany w zachowaniu naszych maluchów.